“О‘zbekiston temir yо‘llari” aksiyadorlik jamiyati boshqaruvi raisi v.b. X.Xasilovning 2023-yil-2 maydagi 370-N-sonli “Tasarrufdagi texnikumlar bitiruvchilarini ishga qabul qilish tо‘g‘risida”gi buyrug‘i asosida Toshkent va Samarqand temir yо‘l texnikumlarining 2022/2023 о‘quv yili bitiruvchilarini ishga taqsimlash, ularni Jamiyat tasarrufidagi korxonalar ehtiyojidan kelib chiqib, tamomlagan kasbi (ixtisosligi) bо‘yicha saralash, tanlash va vakant bо‘sh ish о‘rinlariga taqsimlash uchun о‘quv muassasalarida suhbatlar bо‘lib о‘tmoqda Shu о‘rinda ta’kidlab о‘tish lozimki, joriy о‘quv yilida Toshkent temir yо‘l texnikumini О‘rta maxsus professional ta’lim, MSKO 5-darajasi bо‘yicha 390 nafar о‘quvchilar bitirmoqda. Bitiruvchilarni ish bilan ta’minlashga bag‘ishlangan tadbirlarning dastlabkisi 22-23 may kunlari Toshkent temir yо‘l texnikumida bо‘lib о‘tdi. Unda “О‘zbekiston temir yо‘llari” aksiyadorlik jamiyati boshqarma va bо‘limlari rahbarlari, mintaqaviy temir yо‘l uzellari rahbar о‘rinbosarlari, kadrlar bо‘limi boshliqlari, korxona va tashkilotlar rahbarlari ishtirok etdilar. Kun davomida suhbat natijalariga kо‘ra muvaffaqiyatli о‘tgan bitiruvchilar Jamiyat tasarrufidagi korxona va tashkilotlarga ishga joylashish huquqiga ega bо‘ldi. Shuningdek, bu kabi tadbirlar 25-26 may kunlari Samarqand temir yо‘l texnikumida ham tashkil etilishi kо‘zda tutilgan.

Germaniyaning O‘zbekistondagi elchixonasi hamda Germaniya xalqaro hamkorlik tashkilotining (GIZ) O‘zbekistondagi vakolatxonasi vakillari, Farg‘ona viloyat hokimi X.Bozorov va Professional ta’limni rivojlantirish instituti direktori Z.Xudayberdiyevlar maxsus ish kiyimlari ishlab chiqarishda Yevropaning yetakchi tuzilmasi bo‘lgan Germaniyaning Teamdress kompaniyasi tomonidan Farg‘ona viloyatida amalga oshirilgan investitsion loyiha doirasida Ekoshahar hududidagi kichik sanoat zonasida barpo etilgan ishlab chiqarish korxonasida bo‘lishdi. Kelgusi oyda ishga tushiriladigan korxonada 300 ta doimiy ish o‘rni yaratildi. Loyiha qiymati 3,2 million dollarga teng bo‘lgan ushbu korxonada Yevropa bozori uchun yillik qiymati 25 million dollar bo‘lgan maxsus ish kiyimlari ishlab chiqariladi va to‘la eksport qilinadi. Mehmonlar Germaniyaning O‘zbekistondagi elchixonasi hamda Germaniya xalqaro hamkorlik tashkilotining (GIZ) O‘zbekistondagi vakolatxonasi vakillari ishtirokida yangi korxona bilan tanishdi. Hozirgi kunda dastgohlarni o‘rnatish ishlari jadal davom etmoqda, parallel ravishda xodimlarni ishga olish hamda texnologiyalar va talablar bilan dastlabki tanishtirish ishlari olib borilmoqda. Ishchi-xodimlar uchun yuqori darajadagi mehnat sharoitlari yaratilgan ushbu korxonada zamonaviy oshxona, xodimlar farzandlari uchun bepul bog‘cha, bolalar maydonchasi, dam olish uchun maxsus zonalar, shinam yuvinish xonalari ham mavjud. Germaniya xalqaro hamkorlik tashkilotining (GIZ) O‘zbekistondagi vakolatxonasi tomonidan “Teamdress Holding GmbH” kompaniyasi bilan hamkorlikda Marg‘ilondagi 2-son kasb-hunar maktabida o‘quv jarayoni va ishlab chiqarish amaliyotini birgalikda olib borishga, taʼlim va ishlab chiqarish o‘rtasidagi integratsiyani taʼminlashga qaratilgan dual taʼlim tizimi joriy etish loyihasi amalga oshirilmoqda. Ushbu kasb-hunar maktabi o‘quvchilari ham korxonada bo‘lib, yaratilgan sharoitlar bilan tanishdilar.

Joriy yilning 31-mart sanasida Oliy taʼlim, fan va innovatsiyalar vaziri, akademik Ibrohim Abdurahmonov Urganch davlat universiteti Madaniyat saroyida Xorazm viloyatidagi oliy taʼlim muassasalari rahbarlari, professor-oʻqituvchilari va talaba-yoshlar bilan uchrashdi. Unda vazir soʻnggi yillarda mamlakatimiz oliy taʼlim tizimidagi tub oʻzgarishlar, taʼlim jarayonini sifat jihatidan yuqori darajaga koʻtarish boʻyicha olib borilayotgan ishlar hamda kelgusidagi vazifalarga toʻxtaldi. Suhbat davomida I.Abdurahmonov qator taklif va tavsiyalarni ilgari surib, taʼlim va tarbiya jarayonida har bir professor-oʻqituvchi dars jarayonlari avvalida, albatta, buyuk ajdodlarimiz Al-Xorazmiy, Jaloliddin Manguberdi siymolari haqida talaba-yoshlarga yangi-yangi maʼlumotlar berib borishi lozimligini taʼkidladi. Har bir taʼlim muassasasi butun bir jamoani birlashtiradigan, unda faxr-iftixor tuygʻusini shakllantiradigan “Sharaf kodeksi”ni yaratishi, taʼlim jarayonida professorlardan unumli foydalanish maqsadida “Teaching assistant” va “Researching assistant” lavozimlarini joriy qilishi lozimligini bildirdi. Xorazmlik olimlar, professor-oʻqituvchilar hamda talaba-yoshlar sohada amalga oshirilayotgan ishlarni yanada takomillashtirish, yoshlar tashabbuslarini qoʻllab-quvvatlash borasida fikr va takliflarini bildirishdi. Xususan, yoshlar oʻzlarining startap hamda innovatsion loyihalarining mohiyati va amaliyotdagi ahamiyati haqida gapirib berdilar, vazirdan ushbu loyihalarni qoʻllab-quvvatlanishini soʻradilar. Vazir barcha bildirilgan taklif va tashabbuslarni tinglab, ularning ijobiy hal etilishi hamda qoʻllab-quvvatlanishini alohida taʼkidladi, bu borada masʼullarga tegishli topshiriqlar berdi.

2023-yil 23-dekabr kuni Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi va Professional ta’limni rivojlantirish instituti hamkorligida Professional ta’lim tizimida olib borilayotgan islohotlar yuzasidan davra suhbati tashkil etildi. Ushbu uchrashuvda Professional taʼlim tizimini rivojlantirish departamenti boshlig‘i U.Alijonov rahbarligidagi departament mas’ullari, Professional ta’limni rivojlantirish instituti rahbariyati va mutaxassislari hamda professional ta’lim muassasalaridan vakillar ishtirok etdi. Davra suhbatida hozirgi kunda professional ta’lim tizimida olib borilayotgan islohotlar va yechimini kutayotgan muammolar yuzasidan muhokamalar olib borildi.

Shavkat Mirziyoyev 4-oktabr kuni professional taʼlim sifatini oshirish hamda aholini kasb-hunarga oʻqitish boʻyicha yangi tashabbuslar taqdimoti bilan tanishdi. Bu haqda Prezident matbuot xizmati xabar berdi. Iqtisodiyotni rivojlantirishda professional taʼlim alohida oʻrin tutishi qay etildi. Xususan, taraqqiy etgan davlatlarda oʻquvchilarning 75 foizigacha kasbiy taʼlim bilan qamrab olingan. Mamlakatda ham bu soha mehnat bozori talablari asosida rivojlantirib kelinmoqda. Oʻrta boʻgʻin mutaxassislari, asosan, ikki yoʻnalishda – Oliy taʼlim, fan va innovatsiyalar vazirligi tizimidagi kasb-hunar maktablari va texnikumlar hamda Kambagʻallikni qisqartirish va bandlik vazirligiga qarashli monomarkazlarda tayyorlanmoqda. Bugungi kunda 689 ta professional taʼlim muassasasida 714 ta kasb va mutaxassislik hamda 20 ta “Ishga marhamat” monomarkazida aholiga 54 ta kasb va 6 ta xorijiy til oʻrgatilmoqda. Oʻquvchilarga bir vaqtda ham oʻqish, ham ishlab daromad topish imkonini beradigan “dual taʼlim” shakli joriy etildi. Bu tizim samarasida 2 ming korxona bilan birgalikda 6 ming yigit-qiz oʻqitilmoqda. Shuningdek, yoshlarga 9-sinfdan keyin kasb-hunar maktabi, 11-sinfdan esa kollej va texnikumda turli mutaxassisliklar oʻrgatilmoqda. Shu bilan birga, sohada muayyan boʻshliqlar ham borligi aytildi. Ayrim taʼlim dasturlari hayot talabi bilan bogʻlanmagan. Professional taʼlim maktab oʻquvchilarini oʻziga jalb qila olmayapti. Oqibatda mavjud quvvatlar toʻla ishlatilmayapti. Monomarkazlar oʻrta boʻgʻin kadrlariga boʻlgan ehtiyojni toʻliq qondira olmayapti. Bitiruvchilarga malaka razryadi berish joriy etilmagani sababli ular qoʻshimcha imtihon topshiryapti. Tashqi mehnat migratsiyasi agentligi bilan professional taʼlim oʻrtasida hamkorlik yoʻq. Chet tillarini oʻrgatish va tasdiqlovchi hujjat berish boʻyicha ishlar yetarli emas. Ushbu kamchiliklarni bartaraf etib, kasbga oʻqitish sifatini oshirish maqsadida tegishli vazirliklar tomonidan yangi takliflar ishlab chiqilgan. Taqdimotda mutasaddilar shu borada atroflicha axborot berdi. Mazkur takliflarda xorijiy taʼlim dasturlarini joriy etish, bitiruvchilar malakasining ichki va tashqi bozorda tan olinishini taʼminlash, oʻquvchilarni kollej va texnikumlarga kengroq jalb etish, monomarkazlarda kasbga oʻqitish sifatini yaxshilash chora-tadbirlari nazarda tutilgan. Davlat rahbari ushbu takliflarni takomillashtirish boʻyicha qoʻshimcha topshiriqlar berdi. Aholi bandligi eng muhim masala ekani, yoshlarga kasb-hunarlarni tumanlar ixtisoslashuvidan hamda korxonalar ehtiyojidan kelib chiqib, aniq yoʻnalishlar boʻyicha oʻrgatish kerakligi taʼkidlandi. Kasblar va professional taʼlim klassifikatorlarini bosqichma-bosqich yangilab, xalqaro standartlarga muvofiqlashtirish, professional taʼlim muassasalarini maktab va oliy oʻquv yurtlari bilan uzviy bogʻlash muhimligi aytildi. Oliy taʼlim, fan va innovatsiyalar vazirligi barcha kasb-hunar taʼlimi muassasalarini yaxlit tizim sifatida muvofiqlashtirishi belgilandi. Kelgusi oʻquv yilidan har bir viloyatda dunyo tan olgan dastur asosida kasb-hunarga oʻqitish yoʻlga qoʻyiladi. Ularning bitiruvchilari xalqaro malaka va xorijiy til sertifikatiga ega boʻladi. Shuningdek, ilgʻor kasbiy taʼlim va kasbga oʻqitish sifatini taʼminlash mezonlari tatbiq etiladi. Monomarkazlarda kasblar ish beruvchilarning buyurtmasi asosida oʻqitiladi, bu bitiruvchilarning ishga joylashishida muhim omil boʻladi. Mutasaddilarga professional taʼlim tizimini rivojlantirishning yilma-yil dasturini ishlab chiqish vazifasi qoʻyildi.