2023-yil 19-iyul kuni Oly ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi huzuridagi Pedagogik innovatsiyalar instituti va “Qо‘qon mexanika zavodi” Aksiyadorlik jamiyati о‘rtasida hamkorlik shartnomasi imzolandi. Unda Pedagogik innovatsiyalar instituti va “Qо‘qon mexanika zavodi” Aksiyadorlik jamiyati rahbar hamda mas’ul xodimlari ishtirok etdi. Mazkur uchrashuv va shartnomaga kо‘ra, hamkorlikda tegishli kasb va mutaxassisliklar hamda qisqa muddatli о‘quv kurslari bо‘yicha ta’lim dasturlarini ishlab chiqish, о‘quv-uslubiy ishlarni yо‘lga qо‘yish, о‘zaro tajriba almashish, о‘quvchilarning ishlab chiqarish va diplom oldi amaliyotlarini tashkil etish, maxsus fanlar о‘qituvchilari va ishlab chiqarish ta’limi ustalarining amaliy kо‘nikmalarini oshirish, ilmiy tadqiqot ishlarini yо‘lga qо‘yish, qо‘shma innovatsion loyihalarni amalga oshirish orqali professional ta’lim tizimini yanada rivojlantirishga qaratilgan bir qator ishlarni amalga oshirishga kelishib olindi.

Ayni kunlarda Oliy taʼlim, fan va innovatsiyalar vazirining birinchi oʻrinbosari Komiljon Karimov boshchiligidagi Oʻzbekiston Respublikasi delegatsiyasining Germaniyada xizmat safarida boʻlib turibdi. Oliy taʼlim, fan va innovatsiyalar vazirligi, Savdo-sanoat palatasi, Oʻzbekiston kasaba uyushmalari federatsiyasi va boshqa masʼul xodimlardan iborat delegatsiya aʼzolari Germaniya Xalqaro hamkorlik jamiyati (GIZ)ning “Oʻzbekistonda kasb-hunar taʼlimi tizimini isloh qilish va modernizatsiyalash jarayonlari qoʻllab-quvvatlash” loyihasi doirasida Germaniyadagi oliy va professional taʼlim muassasalari, ish beruvchilar uyushmalari va boshqa tashkilotlar faoliyati bilan tanishmoqdalar. Dyuseldorf shahridagi Germaniya xalqaro hamkorlik jamiyati Gʻarbiy ofisi rahbari Kortman Karin xonim bilan uchrashuv boʻlib oʻtdi. Uchrashuvda oʻzaro hamkorlik aloqalarini yanada rivojlantirish va grant loyihasining kelgusi fazalarini amalga oshirish boʻyicha kelishuvga erishildi. Shu bilan birga Germaniyada ishlash istagida boʻlgan yoshlar uchun talab etiladigan kompetensiyalar va ularni shakllantirishda Kortman xonim Germaniya mehnat vazirligi orqali bevosita koʻmak berishini taʼkidladi. Dyuseldorf federal mehnat agentligi, Dyuselderof sanoat koʻrgazmasi, Dyuselderof savdo-sanoat palatasi, Myonxengladbaxdagi shahridagi yengil sanoat texnologiyalari boʻyicha uskunalar ishlab chiqishga ixtisoslashgan Truchiler grup kompaniyasi faoliyatlari bilan tanishildi va dual taʼlim shaklini rivojlantirish boʻyicha hamkorlik oʻrnatishga kelishib olindi. Dyuselderof sanoat koʻrgazmasi vakillari Toshkent shahrida 2023-yil 16-20-oktyabr kunlari boʻlib oʻtadigan Inno Week haftaligiga taklif etildi. Germaniya oliy taʼlim muassasalarida joriy etilgan dual taʼlim shakli bilan yaqindan tanishish uchun Niderrayn amaliy fanlar universitetiga tashrif buyurildi. Mazkur universitet professori doktor Matias Biir tomonidan universitet faoliyati boʻyicha taqdimot oʻtkazildi. Dual taʼlim shakli boʻyicha koʻp yillik tajribaga ega boʻlgan ushbu oliy taʼlim muassasasi bilan Toshkent toʻqimachilik va yengil sanoat instituti oʻrtasida hamkorlikni oʻrnatishga va birgalikda kadrlar tayyorlash va ilmiy hamkorlik qilish boʻyicha kelishuvga erishildi. Bundan tashqari xizmat safari davomida Germaniya hunarmandlar palatasi va Germaniya savdo-sanoat palatasi, Germaniya kasaba uyushmalari konfederatsiyasi, Germaniya ish beruvchilari uyushmasi vakillari, Germaniya professional taʼlim boʻyicha Federal institut direktori doktor Kress hamda yoshlar masalalari boʻyicha Berlin senati senatori Gyunter xonim bilan uchrashuvlar rejalashtirilgan. Shu bilan birga Germaniya KfW banki bilan yangi loyiha boʻyicha tegishli hujjatlarni imzolash belgilangan.

Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi Koreya Respublikasining Eksport-import banki bilan hamkorlikda kasb-hunar maktablarida ta’lim jarayonlarini raqamlashtirish bo‘yicha hamkorlikda investitsion loyihani amalga oshirish masalalari bo‘yicha Vazirlik va “Tech University of Korea” konsorsiumi o‘rtasida muzokara olib borildi. Hamkorlikda amalga oshirilishi rejalashtirilayotgan loyiha doirasida respublikadagi kasb-hunar maktablarini zamonaviy kompyuter to‘plamlari, elektron doskalar va 3D printerlar bilan jihozlash hamda fan dasturlarini yangilash bo‘yicha ishlar olib boriladi. Loyihada Vazirlik huzuridagi Professional ta’limni rivojlantirish institutida Raqamli laboratoriya va respublikaning 13 ta hududida kontentlar yaratish va elektron darsliklar yaratish bo‘yicha studiyalar hamda 14 ta hududda VR shourumlari tashkil etiladi Shuningdek, zamonaviy o‘qitish tizimlariga asoslangan o‘quv qo‘llanmalar ishlab chiqiladi va AR/VR kontentlar yaratiladi hamda 300 dan ortiq mutaxassislar uchun Koreya Respublikasida va O‘zbekistonda malaka oshirish kurslari tashkil etiladi.

Joriy yilning 12 may kuni “O‘zeltexsanoat” uyushmasi hamda Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi tashabbusi bilan professional ta’lim tizimi о‘quvchilarining ishlab chiqarish amaliyotlarini korxonalarda tashkil etish, dual ta’lim shaklini yо‘lga qо‘yish va ta’lim dasturlarini takomillashtirish maqsadida Ohangaron shahar “PREMIER industrial park” korxonasida ekskursiya tashkil qilindi. Ushbu ekskursiyada Ohangaron shahar-kasb hunar maktabi о‘quvchilari, ishlab chiqarish ta’limi ustalari, Pedagogik innovatsiyalar instituti va “О‘zeltexsanoat” uyushmasi xodimlari ishtirok etishdi. Korxona mas’ul xodimlari tomonidan professional ta’lim muassasalaridan tashrif buyurgan ishlab chiqarish ta’lim ustalari va о‘quvchilariga Sovutgich yig‘ish sehining faoliyati va ish jarayoni kо‘rsatib о‘tildi hamda о‘quvchilarni qiziqtirgan savollar va masalalar yuzasdan muhokamalar olib borildi. Tashrif davomida Pedagogik innovatsiyalar instituti mutaxassislari ish beruvchilarga Professional ta’lim tizimida olib borilayotgan islohotlar, dual ta’lim shaklini joriy qilish masalalari yuzasidan ma’lumotlar berildi. Shu bilan birga dual ta’limni tashkil etish orqali arzon ishchi kuchi hisobiga korxonaning iqtisodiy daromadlari kо‘rsatgichi yuqori darajada о‘sishini alohida ta’kidlab о‘tildi va ish beruchilarning qiziqishlari bilan tanishib chiqildi. Korxonaning kadrlarga bо‘lgan talablari va zarur kasb va mutaxassisliklarga bо‘lgan ehtiyojlari о‘rganildi. Bundan tashqari, professional ta’lim muassasalari ishlab chiqarish ta’lim ustalarini amaliy kо‘nikmalarini shakllantirish maqsadida korxonada malaka oshirish, professional ta’lim dasturlarni ishlab chiqishda ish beruvchilarning ishtiroki, ishlab chiqarish amaliyotlarini tashkillashtirish hamda qabul parametrlarini korxonaning kadrga bо‘lgan ehtiyoji, talab va takliflari asosida shakllantirish masalalari bо‘yicha fikr-mulohazalar olib borildi. Korxona bugungi kunda malakali ishchi kuchiga ehtiyoji baland. Masalan, hozirgi kunda birgina sovutgich yig‘ish sexida kunduzgi smenada 200 dan ortiq oliy va о‘rta ma’lumotga ega xodimlar faoliyat olib bormoqda. Korxona ma’muriyatining ta’kidlashicha, tungi smenada mehnat muhitini yaratish orqali ishlab chiqarish hajmini oshiirish maqsadida kadrlarga bо‘lgan ehtiyoj ortib bormoqda. Shu bois, ayni vaqtda korxona uchun robotatexnik, elektronika muhandisi, dasturlovchi, veb-dizayner (CorelDRAW), yig‘uvchi va kimyo-texnolog kasbi mutaxassislari uchun ish о‘rinlari mavjudligi aytib о‘tildi. Tashrif sо‘ngida, ish beruvchilarning qiziqishlaridan kelib chiqib, korxonada dual ta’limni tashkil etish va professional ta’lim dasturlarini ishlab chiqishda ta’lim xodimlari bilan birga hamkorlikda ishlash masalalari kelishib olindi. “PREMIER industrial park” — bu yuqori texnologiyalar sohasida innovatsiyalarni yaratadigan va ularni maishiy va elektrotexnika ishlab chiqarishda faol tatbiq etadigan jadal va barqaror rivojlanayotgan kompaniya. Kompaniya nafaqat maishiy texnika ishlab chiqaradi balki, tarmoqlarini kengaytirishga, soha standartlarini qayta yaratishga tayyor malakali kadrlarning ulkan guruhi sifatida birgalikda rivojlanishga intiladi Kompaniyaning О‘zbekiston bо‘ylab 2 mingdan ortiq dо‘konlari mavjud va 18 ta dilerlik tarmoqlari mavjud. Sо‘ngi bir yilda 100 mingdan ortiq mahsulot sotilib eksport qilingan. Birgina sovutgich ishlab chiqarish sexida bir oyda 10 mingtagacha sovutgich ishlab chiqariladi. Sо‘ngi yillarda korxona nafaqat tayyor maxsulot va deatllarni yig‘ish balki, import hajmini kamaytirish maqsadida mahsulotlarni bir qismini sexlarda ishlab chiqarishni yо‘lga qо‘ygan. Korxonaning ustuvor vazifaridan biri, kelgusida butunlay importdan voz kechish va mahalliy bozorga arzon mahsulotlarni yetkazib berish.

Mutaxassislarning fikricha, malakali kadrlar yetishmasligi mamlakat iqtisodiyotini rivojlantirishga toʻsqinlik qilmoqda. Oʻzbekiston Osiyo taraqqiyot banki bilan birgalikda “Zamonaviy iqtisodiyot uchun koʻnikmalarni rivojlantirish” loyihasini amalga oshirishga kirishmoqda. Bu haqda Spotʼga Bandlik va mehnat munosabatlari vazirligi xabar berdi. Vazirlar Mahkamasining 2-fevraldagi qarori bilan loyihani amalga oshirish rejasi tasdiqlandi. Uni amalga oshirish bilan Oʻzbekiston tomonidan Mehnat vazirligi va Oliy taʼlim vazirligi shugʻullanadi. Loyiha byudjeti $162 mln ni tashkil etadi, shundan $93 mln OTB mablagʻlari hisobidan ajratiladi. Ushbu tashabbus mehnat bozori va kasb-hunar taʼlimi tizimi oʻrtasidagi aloqani mustahkamlaydi. Bundan tashqari, bu ishsizlar va yoshlarni kasb-hunarga oʻqitish sifatini oshirishga, bandlik va ish beruvchilar qoniqishini oshirishga xizmat qiladi. Mutaxassislarning fikricha, Oʻzbekiston iqtisodiyoti barqaror oʻsib borayotganiga qaramay, malakali kadrlar yetishmasligi uning rivojlanishi va xorijiy sarmoyalarni jalb etishiga toʻsqinlik qilmoqda (buni Jahon banki ham taʼkidlagan). OTB maʼlumotlariga koʻra, firmalarning 35%i oʻsish uchun toʻsiq sifatida malaka yetishmasligini koʻrsatadi. Sanoat korxonalarining 49%i malakali ishchilarni topishda muammolarga duch kelmoqda. Hukumat kasb-hunar taʼlimi va kadrlar tayyorlashni takomillashtirish boʻyicha qator chora-tadbirlarni amalga oshirdi. Ushbu loyiha ularni amalga oshirishni qoʻllab-quvvatlash maqsadida ishlab chiqilgan, deya taʼkidlaydi vazirlik. Loyiha Mehnat vazirligi tizimidagi 14 ta kasb-hunarga oʻqitish markazlari hamda 6 ta kollej va texnikumlarning infratuzilmasini yaxshilashga xizmat qiladi. Ularga zamonaviy oʻquv va oʻquv-ishlab chiqarish uskunalari, taʼmirlash ustaxonalari xarid qilinadi. Bundan tashqari, kasb-hunar taʼlimi tashkilotlari uchun oʻquv dasturlari, talablar va standartlar ishlab chiqiladi. Kasbiy malaka oshirish boʻyicha milliy va tarmoq kengashlarini tashkil etish. Shuningdek, 2021-yil oktyabr oyida tashkil etilgan Mehnat bozorini oʻrganish institutining salohiyatini kuchaytirish rejalashtirilgan. Ushbu qadam mehnat bozori toʻgʻrisidagi maʼlumotlarni toʻplash va tahlil qilishni, shuningdek, ishchi kuchiga boʻlgan talabni prognoz qilishni yaxshilashga yordam beradi. Loyiha aholining ijtimoiy himoyaga muhtoj qatlamlarini, xususan, ayollar va imkoniyati cheklangan shaxslarni kasbga oʻqitishni qoʻllab-quvvatlaydi. Bundan tashqari, oʻqituvchilar, instruktorlar va ishlab chiqarish taʼlimi ustalari oʻz malakalarini oshiradilar. Loyiha kamida quyidagilarga yordam berishi kutilmoqda: 10 000 nafar texnikum va kasb-hunar talabalari; 48 ming ish izlovchi, shu jumladan 500 nafar nogironlar; kollejlar va texnikumlarda 600 ixtisoslashtirilgan oʻqituvchi va oʻqituvchilar; Ushbu muassasalarning 100 nafar rahbarlari va xodimlari; Davlat bandlik xizmati tizimida 1200 nafar xodim va 210 nafar rahbar. Manba: spot.uz