Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligida Shveysariya hukumatining “O‘zbekistonda professional ta’lim islohotlarini qo‘llab-quvvatlash” grant loyihasini muhokama qilish maqsadida xalqaro ekspert Andreas Gerris boshchiligidagi Shveysariyaning taraqqiyot va hamkorlik agentligining Markaziy Osiyo bo‘yicha delegatsiyasi bilan uchrashuv bo‘lib o‘tdi. Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirining birinchi o‘rinbosari Komiljon Karimov boshchiligidagi guruh xalqaro ekspert A.Gerris, Shveysariya elchixonasining milliy dasturlar koordinatori D.Abidjanova, loyiha xalqaro menejeri B.Stienxof va loyihaning milliy maslahatchisi doktor F.Rashidovalardan iborat shveysariyalik loyiha guruhini qabul qildi. Uchrashuvda “O‘zbekistonda professional ta’lim islohotlarini qo‘llab-quvvatlash” grant loyihasini amalga oshirish masalalari, xususan, ijrochilar, maqsad va kutilayotgan asosiy natijalar muhokama qilindi. Shuningdek, loyihaning birinchi bosqichi 2021 yil dekabr oyida boshlanishi bildirildi. Tomonlar ushbu loyiha bo‘yicha faol va samaradorligi yuqori bo‘lgan ishlarning birgalikda olib borilishi kutilgan natijalarga erishish imkonini berishini qayd etishdi. Muloqot chog‘ida Andreas Gerris O‘zbekistonda professional ta’lim sohasida ham so‘nggi yillarda amalga oshirilayotgan islohotlarni alohida qayd etdi. Loyihaning umumiy davomiyligi 12 yil bo‘lishi kutilmoqda, bunda loyiha har biri 4 yillik 3 bosqichda amalga oshiriladi. Loyihani amalga oshirish jarayonida quyidagilarga erishish maqsad qilingan: – kasb-hunar ta’limini boshqarish tizimini takomillashtirish; – shaffof ta’lim sifatini ta’minlash va monitoring qilish; – menejment va o‘qituvchilar malakasini xalqaro standartlarga moslashtirish; – kasb-hunar ta’limida tadbirkorlik sub’ektlari va ish beruvchilar bilan hamkorlikni tizimlashtirish. Uchrashuv yakunida ikki tomondan loyihani amalga oshirish bilan bog‘liq barcha masalalarni hal etishda belgilangan yo‘nalishlardagi hamkorlikni yanada kengaytirish bo‘yicha birgalikda ishlashga tayyor ekanliklari bildirildi.

Shavkat Mirziyoyev 4-oktabr kuni professional taʼlim sifatini oshirish hamda aholini kasb-hunarga oʻqitish boʻyicha yangi tashabbuslar taqdimoti bilan tanishdi. Bu haqda Prezident matbuot xizmati xabar berdi. Iqtisodiyotni rivojlantirishda professional taʼlim alohida oʻrin tutishi qay etildi. Xususan, taraqqiy etgan davlatlarda oʻquvchilarning 75 foizigacha kasbiy taʼlim bilan qamrab olingan. Mamlakatda ham bu soha mehnat bozori talablari asosida rivojlantirib kelinmoqda. Oʻrta boʻgʻin mutaxassislari, asosan, ikki yoʻnalishda – Oliy taʼlim, fan va innovatsiyalar vazirligi tizimidagi kasb-hunar maktablari va texnikumlar hamda Kambagʻallikni qisqartirish va bandlik vazirligiga qarashli monomarkazlarda tayyorlanmoqda. Bugungi kunda 689 ta professional taʼlim muassasasida 714 ta kasb va mutaxassislik hamda 20 ta “Ishga marhamat” monomarkazida aholiga 54 ta kasb va 6 ta xorijiy til oʻrgatilmoqda. Oʻquvchilarga bir vaqtda ham oʻqish, ham ishlab daromad topish imkonini beradigan “dual taʼlim” shakli joriy etildi. Bu tizim samarasida 2 ming korxona bilan birgalikda 6 ming yigit-qiz oʻqitilmoqda. Shuningdek, yoshlarga 9-sinfdan keyin kasb-hunar maktabi, 11-sinfdan esa kollej va texnikumda turli mutaxassisliklar oʻrgatilmoqda. Shu bilan birga, sohada muayyan boʻshliqlar ham borligi aytildi. Ayrim taʼlim dasturlari hayot talabi bilan bogʻlanmagan. Professional taʼlim maktab oʻquvchilarini oʻziga jalb qila olmayapti. Oqibatda mavjud quvvatlar toʻla ishlatilmayapti. Monomarkazlar oʻrta boʻgʻin kadrlariga boʻlgan ehtiyojni toʻliq qondira olmayapti. Bitiruvchilarga malaka razryadi berish joriy etilmagani sababli ular qoʻshimcha imtihon topshiryapti. Tashqi mehnat migratsiyasi agentligi bilan professional taʼlim oʻrtasida hamkorlik yoʻq. Chet tillarini oʻrgatish va tasdiqlovchi hujjat berish boʻyicha ishlar yetarli emas. Ushbu kamchiliklarni bartaraf etib, kasbga oʻqitish sifatini oshirish maqsadida tegishli vazirliklar tomonidan yangi takliflar ishlab chiqilgan. Taqdimotda mutasaddilar shu borada atroflicha axborot berdi. Mazkur takliflarda xorijiy taʼlim dasturlarini joriy etish, bitiruvchilar malakasining ichki va tashqi bozorda tan olinishini taʼminlash, oʻquvchilarni kollej va texnikumlarga kengroq jalb etish, monomarkazlarda kasbga oʻqitish sifatini yaxshilash chora-tadbirlari nazarda tutilgan. Davlat rahbari ushbu takliflarni takomillashtirish boʻyicha qoʻshimcha topshiriqlar berdi. Aholi bandligi eng muhim masala ekani, yoshlarga kasb-hunarlarni tumanlar ixtisoslashuvidan hamda korxonalar ehtiyojidan kelib chiqib, aniq yoʻnalishlar boʻyicha oʻrgatish kerakligi taʼkidlandi. Kasblar va professional taʼlim klassifikatorlarini bosqichma-bosqich yangilab, xalqaro standartlarga muvofiqlashtirish, professional taʼlim muassasalarini maktab va oliy oʻquv yurtlari bilan uzviy bogʻlash muhimligi aytildi. Oliy taʼlim, fan va innovatsiyalar vazirligi barcha kasb-hunar taʼlimi muassasalarini yaxlit tizim sifatida muvofiqlashtirishi belgilandi. Kelgusi oʻquv yilidan har bir viloyatda dunyo tan olgan dastur asosida kasb-hunarga oʻqitish yoʻlga qoʻyiladi. Ularning bitiruvchilari xalqaro malaka va xorijiy til sertifikatiga ega boʻladi. Shuningdek, ilgʻor kasbiy taʼlim va kasbga oʻqitish sifatini taʼminlash mezonlari tatbiq etiladi. Monomarkazlarda kasblar ish beruvchilarning buyurtmasi asosida oʻqitiladi, bu bitiruvchilarning ishga joylashishida muhim omil boʻladi. Mutasaddilarga professional taʼlim tizimini rivojlantirishning yilma-yil dasturini ishlab chiqish vazifasi qoʻyildi.

Bohor ayyomi kirib kelishi, “Navro‘z” umumxalq bayramini munosib nishonlash hamda muborak Ramazon oyini munosib tarzda o‘tkazish munosabati bilan mamlakatimizda obodonlashtirish, ko‘kalamzorlashtirish va manzarali, mevali ko‘chatlarni o‘tkazish hamda xodimlar orasida mehr-oqibat va o‘zaro hamjihatlik muhitini yanada mustahkamlash maqsadida, Professional ta’limni rivojlantirish institutida 2024-yil 16-mart kuni umumxalq xayriya hashari o‘tkazildi. Institut binolari ozoda holatga keltirildi, begona o‘tlar, chiqindi va axlatlar olib tashlandi, ekin yerlari ag‘darildi hamda gul va daraxtlarga shakl berildi, qo‘shimcha mevali, manzarali daraxtlar va gul ko‘chatlari o‘tqazildi. Isitish tizimlari, yong‘in xavfsizlik anjomlari ham nazoratdan o‘tkazildi.

Joriy yilning 12 may kuni “O‘zeltexsanoat” uyushmasi hamda Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi tashabbusi bilan professional ta’lim tizimi о‘quvchilarining ishlab chiqarish amaliyotlarini korxonalarda tashkil etish, dual ta’lim shaklini yо‘lga qо‘yish va ta’lim dasturlarini takomillashtirish maqsadida Ohangaron shahar “PREMIER industrial park” korxonasida ekskursiya tashkil qilindi. Ushbu ekskursiyada Ohangaron shahar-kasb hunar maktabi о‘quvchilari, ishlab chiqarish ta’limi ustalari, Pedagogik innovatsiyalar instituti va “О‘zeltexsanoat” uyushmasi xodimlari ishtirok etishdi. Korxona mas’ul xodimlari tomonidan professional ta’lim muassasalaridan tashrif buyurgan ishlab chiqarish ta’lim ustalari va о‘quvchilariga Sovutgich yig‘ish sehining faoliyati va ish jarayoni kо‘rsatib о‘tildi hamda о‘quvchilarni qiziqtirgan savollar va masalalar yuzasdan muhokamalar olib borildi. Tashrif davomida Pedagogik innovatsiyalar instituti mutaxassislari ish beruvchilarga Professional ta’lim tizimida olib borilayotgan islohotlar, dual ta’lim shaklini joriy qilish masalalari yuzasidan ma’lumotlar berildi. Shu bilan birga dual ta’limni tashkil etish orqali arzon ishchi kuchi hisobiga korxonaning iqtisodiy daromadlari kо‘rsatgichi yuqori darajada о‘sishini alohida ta’kidlab о‘tildi va ish beruchilarning qiziqishlari bilan tanishib chiqildi. Korxonaning kadrlarga bо‘lgan talablari va zarur kasb va mutaxassisliklarga bо‘lgan ehtiyojlari о‘rganildi. Bundan tashqari, professional ta’lim muassasalari ishlab chiqarish ta’lim ustalarini amaliy kо‘nikmalarini shakllantirish maqsadida korxonada malaka oshirish, professional ta’lim dasturlarni ishlab chiqishda ish beruvchilarning ishtiroki, ishlab chiqarish amaliyotlarini tashkillashtirish hamda qabul parametrlarini korxonaning kadrga bо‘lgan ehtiyoji, talab va takliflari asosida shakllantirish masalalari bо‘yicha fikr-mulohazalar olib borildi. Korxona bugungi kunda malakali ishchi kuchiga ehtiyoji baland. Masalan, hozirgi kunda birgina sovutgich yig‘ish sexida kunduzgi smenada 200 dan ortiq oliy va о‘rta ma’lumotga ega xodimlar faoliyat olib bormoqda. Korxona ma’muriyatining ta’kidlashicha, tungi smenada mehnat muhitini yaratish orqali ishlab chiqarish hajmini oshiirish maqsadida kadrlarga bо‘lgan ehtiyoj ortib bormoqda. Shu bois, ayni vaqtda korxona uchun robotatexnik, elektronika muhandisi, dasturlovchi, veb-dizayner (CorelDRAW), yig‘uvchi va kimyo-texnolog kasbi mutaxassislari uchun ish о‘rinlari mavjudligi aytib о‘tildi. Tashrif sо‘ngida, ish beruvchilarning qiziqishlaridan kelib chiqib, korxonada dual ta’limni tashkil etish va professional ta’lim dasturlarini ishlab chiqishda ta’lim xodimlari bilan birga hamkorlikda ishlash masalalari kelishib olindi. “PREMIER industrial park” — bu yuqori texnologiyalar sohasida innovatsiyalarni yaratadigan va ularni maishiy va elektrotexnika ishlab chiqarishda faol tatbiq etadigan jadal va barqaror rivojlanayotgan kompaniya. Kompaniya nafaqat maishiy texnika ishlab chiqaradi balki, tarmoqlarini kengaytirishga, soha standartlarini qayta yaratishga tayyor malakali kadrlarning ulkan guruhi sifatida birgalikda rivojlanishga intiladi Kompaniyaning О‘zbekiston bо‘ylab 2 mingdan ortiq dо‘konlari mavjud va 18 ta dilerlik tarmoqlari mavjud. Sо‘ngi bir yilda 100 mingdan ortiq mahsulot sotilib eksport qilingan. Birgina sovutgich ishlab chiqarish sexida bir oyda 10 mingtagacha sovutgich ishlab chiqariladi. Sо‘ngi yillarda korxona nafaqat tayyor maxsulot va deatllarni yig‘ish balki, import hajmini kamaytirish maqsadida mahsulotlarni bir qismini sexlarda ishlab chiqarishni yо‘lga qо‘ygan. Korxonaning ustuvor vazifaridan biri, kelgusida butunlay importdan voz kechish va mahalliy bozorga arzon mahsulotlarni yetkazib berish.

10 fevral kuni Pedagogik innovatsiyalar institutida GIZ-Germaniya xalqaro hamkorlik jamiyatining “Markaziy Osiyoda iqtisodiy o'sish sektorlari uchun professional ta'lim (PECA V)” loyihasi doirasida uchrashuv bo‘lib o‘tdi. Uchrashuvda GIZ Germaniya xalqaro hamkorlik jamiyatining Katta maslahatchi Tomas Lyuks, professional ta'lim bo'yicha maslahatchi Anvar Allaberganov, Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi, Pedagogik innovatsiyalar instituti, “O‘zbekoziqovqatxolding” xolding kompaniyasi AJ, "O‘zdonmahsulot" AK kabi hamkor tashkilotlar vakillari ishtirok etishdi. “Markaziy Osiyoda iqtisodiy oʻsish sektorlari uchun kasbiy taʼlim” (PECA V) loyihasi doirasida professional taʼlim boʻyicha 2022 yilga moʻljallangan ish rejasi muhokama qilindi. Ushbu loyihaning asosiy maqsadi Markaziy Osiyoda iqtisodiyotning o‘sib borayotgan tarmoqlarini talab yuqori bo‘lgan malakali mutaxassislar va menejerlar bilan ta’minlash uchun professional ta’lim tizim salohiyati oshirishdir. Axborot xizmati