Toʻqimachilik sanoatining 6 ta kasbi boʻyicha asosiy kasbiy taʼlim dasturlari taqdimoti. Gopa konsalting kompaniyasi tomonidan amalga oshirilayotgan GIZ loyihasining tarkibiy qismlari o‘tgan yilning iyul oyida boshlangan bo‘lib, dastavval, birinchi komponent mutaxassislari tomonidan to‘qimachilik sanoatida mehnat bozorida talabgir bo‘lgan 6 ta kasb uchun 3- va 4- malaka darajasi bo‘yicha professional standartlar ishlab chiqildi. Bular tikuvchi, ip yigiruvchi, tikuvchilikda andozalar tayyorlovchi, elektron texnika asboblarini sozlovchi, to‘qimachilik korxonalari qurilmalari montajchisi, to‘qimachilik sohasida texnik-texnolog kasblaridan iborat. 2023-yil 4-iyul kuni Toshkent shahrida loyiha doirasida to‘qimachilik sanoatining ushbu 6 ta kasbi uchun ikkinchi komponent bo‘yicha kasbiy standartlar asosida ishlab chiqilgan asosiy kasbiy ta’lim dasturlarining taqdimoti bo‘lib o‘tdi. Shuni qayd etish joizki, Oʻzbekistonda dual taʼlim va kadrlar tayyorlashga moʻljallangan kasbiy taʼlim dasturlari ilk bora taqdim etilmoqda. Tadbirda Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi, Pedagogik innovatsiyalar instituti, “O‘zto‘qimachiliksanoat” uyushmasi, to‘qimachilik korxonalarining kasbiy malaka bo‘yicha tarmoq kengashlari, ish beruvchi korxonalar vakillari, ekspertlar va boshqa mahalliy muassasalar mutaxassislari ishtirok etishdi. Ishlab chiqilgan asosiy kasbiy ta’lim dasturlari mualliflari Toshkent toʻqimachilik va yengil sanoat instituti dotsentlari va Pedagogik innovatsiyalar instituti metodistlaridan iborat. Ma’lumot uchun: Loyihaning ushbu komponentlari professional taʼlim tizimini modernizatsiya qilish orqali toʻqimachilik sanoatini Oʻzbekiston iqtisodiyotining eng dinamik tarmoqlaridan biriga aylantirishni qoʻllab-quvvatlashga qaratilgan. Loyiha, shuningdek, to‘qimachilik sanoatida yosh mutaxassislarni o‘qitish, shu orqali yosh mutaxassislarni ish bilan ta’minlash va ularning kelgusi yillarda barqaror daromad olishiga hissa qo‘shadi.

Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligining Innovatsiyalarni joriy qilish va texnologiyalar transferi Milliy ofisi tomonidan “InnoWeek-2023” xalqaro innovatsion g‘oyalar haftaligi doirasida o‘tkazilgan “Ixtirochilik va ratsionalizatorlik” tanlovida Professional ta’limni rivojlantirish instituti “Ta'lim texnologiyalari, o'quv reja va dasturlarni ishlab chiqish” bo’limi bosh mutaxassisi Botirov Ravshan Maxkam o‘g‘li o’zining “Smart tractor” loyiha ishlanmasi bilan “Eng faol ishtirokchi” nominatsiyasi 3-o‘rin sohibi bo’ldi.

Fransiyaning O‘zbekistondagi elchixonasi hamkorligida joriy yilning 21–27-oktabr kunlari Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligining delegatsiyasi Fransiyaning Nissa shahrida xizmat safarida bo‘ldi. Safar davomida Fransiyada yoshlarni kasb-hunarga o‘qitish tizimi hamda bu borada amalga oshirilayotgan tajribalar yaqindan tanishildi. Shuningdek, professional ta’lim muassasalarining fransuz tili fani o‘qituvchilari til bilish ko‘nikmalarini yanada rivojlantirish maqsadida malaka oshirmoqdalar. Shuning bilan birgalikda, tashrif davomida Fransiyaning Nissa universiteti (Université Côte d'Azur), Jak Odiberti Litsei (Lycée Jacques Audiberti), Campus Vert d'Azur umuta’lim maktabida (Campus Vert d'Azur) ikki tomonlama muzokaralar o‘tkazildi. Muzokaralar davomida Fransiyadagi professional ta’lim tizimi, amaldagi ta’lim va almashinuv dasturlari, dual ta’lim, mobillik dasturlari, Fransiya korxonalarida ta’lim olish va amaliyot o‘tash, “Frankofoniya” xalqaro tashkiloti bilan hamkorlik o‘rnatish istiqbollari kabi mavzular qamrab olindi. Uchrashuvlar samarasi o‘laroq, Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi hamda Fransiyaning “Frankofoniya” xalqaro tashkiloti bilan hamkorlik o‘rnatildi. Bunda, kelgusida “Frankofoniya” xalqaro tashkiloti bilan turizm, yengil sanoat, qishloq xo‘jaligi va qurilish kabi yo‘nalishlarda o‘rta bo‘g‘in kadrlar tayyorlash tizimini takomillashtirishda, Fransiyada doimiy ravishda o‘qituvchilar va direktorlar malakasini oshirish hamda o‘quvchilarning amaliyotini tashkil etish kabi yo‘nalishlarda hamkorlikni amalga oshirish bo‘yicha bo‘yicha dastlabki kelishuvlarga erishildi. Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi hamda Fransiyaning “Frankofoniya” xalqaro tashkiloti bilan hamkorlik o‘rnatildi. Bunda “Frankofoniya” xalqaro tashkiloti bilan turizm, yengil sanoat, qishloq xo‘jaligi va qurilish kabi yo‘nalishlarda o‘rta bo‘g‘in kadrlar tayyorlash tizimini takomillashtirishda, Fransiyada doimiy ravishda o‘qituvchilar va direktorlar malakasini oshirish hamda o‘quvchilarning amaliyotini tashkil etish kabi yo‘nalishlarda hamkorlikni amalga oshirish bo‘yicha dastlabki kelishuvlarga erishildi.

Shavkat Mirziyoyev 4-oktabr kuni professional taʼlim sifatini oshirish hamda aholini kasb-hunarga oʻqitish boʻyicha yangi tashabbuslar taqdimoti bilan tanishdi. Bu haqda Prezident matbuot xizmati xabar berdi. Iqtisodiyotni rivojlantirishda professional taʼlim alohida oʻrin tutishi qay etildi. Xususan, taraqqiy etgan davlatlarda oʻquvchilarning 75 foizigacha kasbiy taʼlim bilan qamrab olingan. Mamlakatda ham bu soha mehnat bozori talablari asosida rivojlantirib kelinmoqda. Oʻrta boʻgʻin mutaxassislari, asosan, ikki yoʻnalishda – Oliy taʼlim, fan va innovatsiyalar vazirligi tizimidagi kasb-hunar maktablari va texnikumlar hamda Kambagʻallikni qisqartirish va bandlik vazirligiga qarashli monomarkazlarda tayyorlanmoqda. Bugungi kunda 689 ta professional taʼlim muassasasida 714 ta kasb va mutaxassislik hamda 20 ta “Ishga marhamat” monomarkazida aholiga 54 ta kasb va 6 ta xorijiy til oʻrgatilmoqda. Oʻquvchilarga bir vaqtda ham oʻqish, ham ishlab daromad topish imkonini beradigan “dual taʼlim” shakli joriy etildi. Bu tizim samarasida 2 ming korxona bilan birgalikda 6 ming yigit-qiz oʻqitilmoqda. Shuningdek, yoshlarga 9-sinfdan keyin kasb-hunar maktabi, 11-sinfdan esa kollej va texnikumda turli mutaxassisliklar oʻrgatilmoqda. Shu bilan birga, sohada muayyan boʻshliqlar ham borligi aytildi. Ayrim taʼlim dasturlari hayot talabi bilan bogʻlanmagan. Professional taʼlim maktab oʻquvchilarini oʻziga jalb qila olmayapti. Oqibatda mavjud quvvatlar toʻla ishlatilmayapti. Monomarkazlar oʻrta boʻgʻin kadrlariga boʻlgan ehtiyojni toʻliq qondira olmayapti. Bitiruvchilarga malaka razryadi berish joriy etilmagani sababli ular qoʻshimcha imtihon topshiryapti. Tashqi mehnat migratsiyasi agentligi bilan professional taʼlim oʻrtasida hamkorlik yoʻq. Chet tillarini oʻrgatish va tasdiqlovchi hujjat berish boʻyicha ishlar yetarli emas. Ushbu kamchiliklarni bartaraf etib, kasbga oʻqitish sifatini oshirish maqsadida tegishli vazirliklar tomonidan yangi takliflar ishlab chiqilgan. Taqdimotda mutasaddilar shu borada atroflicha axborot berdi. Mazkur takliflarda xorijiy taʼlim dasturlarini joriy etish, bitiruvchilar malakasining ichki va tashqi bozorda tan olinishini taʼminlash, oʻquvchilarni kollej va texnikumlarga kengroq jalb etish, monomarkazlarda kasbga oʻqitish sifatini yaxshilash chora-tadbirlari nazarda tutilgan. Davlat rahbari ushbu takliflarni takomillashtirish boʻyicha qoʻshimcha topshiriqlar berdi. Aholi bandligi eng muhim masala ekani, yoshlarga kasb-hunarlarni tumanlar ixtisoslashuvidan hamda korxonalar ehtiyojidan kelib chiqib, aniq yoʻnalishlar boʻyicha oʻrgatish kerakligi taʼkidlandi. Kasblar va professional taʼlim klassifikatorlarini bosqichma-bosqich yangilab, xalqaro standartlarga muvofiqlashtirish, professional taʼlim muassasalarini maktab va oliy oʻquv yurtlari bilan uzviy bogʻlash muhimligi aytildi. Oliy taʼlim, fan va innovatsiyalar vazirligi barcha kasb-hunar taʼlimi muassasalarini yaxlit tizim sifatida muvofiqlashtirishi belgilandi. Kelgusi oʻquv yilidan har bir viloyatda dunyo tan olgan dastur asosida kasb-hunarga oʻqitish yoʻlga qoʻyiladi. Ularning bitiruvchilari xalqaro malaka va xorijiy til sertifikatiga ega boʻladi. Shuningdek, ilgʻor kasbiy taʼlim va kasbga oʻqitish sifatini taʼminlash mezonlari tatbiq etiladi. Monomarkazlarda kasblar ish beruvchilarning buyurtmasi asosida oʻqitiladi, bu bitiruvchilarning ishga joylashishida muhim omil boʻladi. Mutasaddilarga professional taʼlim tizimini rivojlantirishning yilma-yil dasturini ishlab chiqish vazifasi qoʻyildi.

Joriy yilning 7-oktabrida Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vaziri o‘rinbosari Sarvarxon Buzrukxonov boshchiligida hududiy boshqarmalar boshliqlari va nemis tili kurslari tashkil etilgan professional ta’lim muassasalari direktorlari ishtirokida xorijiy tillarga o‘qitish kurslari faoliyatining samaradorlik holati tahlil qilindi. Shuningdek, professional ta’lim muassasalari direktorlarining xorijiy tillarga o‘qitish kurslari faoliyatini samarali tashkil etish bo‘yicha hisoboti tinglandi. Jumladan, bugungi kunda Respublika bo‘yicha jami 32 ta professional ta’lim muassasalarida o‘quvchilar nemis tili kurslarida tahsil olmoqda. Ushbu kurslarning samaradorligini oshirish maqsadida, nemis tili kurslariga jalb etilgan o‘qituvchilarga joriy yilning sentabr oyidan boshlab vazirlikning mablag‘lari hisobidan qo‘shimcha ustamalar to‘lab berilishi belgilab qo‘yildi. Vazir o‘rinbosari S.Buzrukxonov xorijiy tillarni o‘qitish borasida olib borilayotgan ishlarni yanada samarali tashkil etish yuzasidan nemis tili oʻquv kurslari oʻquvchilari oʻrtasida onlayn test sinovlarini tashkil etib borilishida tegishli mas’ullarga topshiriqlar berdi.