2023-yil 7-iyul kuni Toshkent shaharidagi “Whyndham Tashkent" mehmonxonasida “Yangi O‘zbekiston: taraqqiyot, innovatsiya va ma’rifat” mavzusidagi xalqaro sheriklik tashabbuslari haftaligi doirasida “Markaziy Osiyo oliy ta’lim xabi sifatida” mavzusida xalqaro konferensiya bo‘lib o‘tdi. Konferensiya Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi tomonidan YUNESKO, Britaniya Kengashi hamda boshqa xalqaro tashkilotlar bilan hamkorlikda tashkil etildi Konferensiyani O‘zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vaziri Ibrohim Abdurahmonov, YUNESKOning Bangkokdagi mintaqaviy ofisi direktori Libing Vang hamda O‘zbekistondagi Britaniya Kengashi direktori Denis Veddingxam ochib berdilar. Konferensiya ishtirokchilari tomonidan globallashuv sharoitida oliy ta’lim malakalarini tan olishning xalqaro mexanizmlari, O‘zbekistonda oliy ta’lim transformatsiyasi masalalari muhokama qilindi. Muvaffaqiyatli transmilliy ta’lim xablarini shakllantirish bo‘yicha fikr almashish jarayonida Yaqin Sharq va Janubiy-Sharqiy Osiyo mamlakatlari tajribasiga alohida e’tibor qaratildi. Talabalar mobilligi uchun xalqaro oliy ta’lim tarmog‘i, 21-asrda Markaziy Osiyodagi universitetlarning roli va mas’uliyati, global muammolar davrida universitetning rivojlanish strategiyasi: muammolar va ularni bartaraf etish yo‘llari kabi mavzular ham anjuman kun tartibidan o‘rin oldi. Anjuman Markaziy Osiyo davlatlarida oliy ta’limni xalqarolashtirish, ta’lim sifatini yanada yaxshilash, ilmiy tadqiqotlarni kengaytirish, mintaqa davlatlarida oliy ta’lim transformatsiyasi, dual ta’limni yo‘lga qo‘yish, xalqaro reytinglar kabi mavzularga bag‘ishlandi. Konferensiyada umumiy hisobda taxminan 60 nafar xorijiy va mahalliy ishtirokchilar, jumladan 20 dan ortiq davlatdan yetakchi oliy ta’lim muassasalarining rektorlari, oliy ta’lim bo‘yicha taniqli ekspertlar va yirik xalqaro tashkilotlar vakillari qatnashdilar. Ibrohim Abdurahmonov, Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vaziri, akademik: – Globallashuv davri bizdan oliy ta’lim tizimini qurish uchun tubdan yangi yondashuvlarni talab qiladi. Jahon ta’lim makonida aniq o‘rin egallash uchun Markaziy Osiyo mamlakatlarining milliy ta’lim tizimlari dunyoda ro‘y berayotgan o‘zgarishlar va rivojlanish jarayonlariga moslashishi muhim ahamiyat kasb etadi. So‘nggi yillarda ta’lim sifati va oliy ta’limga qamrovini oshirishga alohida e’tibor qaratilmoqda. So‘nggi besh yil ichida 100 dan ortiq yangi universitetlar tashkil etildi. Hozirgi kunda O‘zbekistondagi universitetlarning umumiy soni 2016 yildagi 77 bilan taqqoslaganda 210 ko‘rsatkichga yetdi. O‘zbekistonda oliy ta’limga qabul qilish darajasi 2016 yilga nisbatan to‘rt barobar oshdi va joriy o‘quv yilida 39 foizga yetdi. Bundan to‘rt yil avval O‘zbekistonda atigi 7 ta xorijiy universitetlar faoliyat yuritgan bo‘lsa, hozirgi kunda 30 taga yetdi. YUNESKOning Bangkokdagi mintaqaviy ofisi direktori Libing Vang: Denise Waddingham O‘zbekistondagi Britaniya Kengashi direktori: – Britaniya kengashi O‘zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi bilan yangi yo‘nalishlarda hamkorlikni yo‘lga qo‘ygan, xususan universitetlarni boshqarish, ta’lim sifatini ta’minlash va inklyuziya. Shuningdek, O‘zbekistonda transmilliy ta’limni qo‘llab-quvvatlashga katta e’tibor qaratilayotgani quvonarlidir. Britaniya Kengashi «Change Academy» loyihasi doirasida vazirlik va Buyuk Britaniyaning «Advance HE» tashkiloti bilan bir necha yildan beri ta’lim sifatiga qaratilgan hamkorlikni amalga oshirib kelmoqda. Bundan tashqari O‘zbekiston oliy ta’lim muassasalarida faoliyat yurituvchi ayol tadqiqotchilari uchun ilk bor «Women in STEM» loyihasi yo‘lga qo‘yildi. Janseit Tuimebaev, Al-Farobiy nomidagi Qozoq milliy universiteti rektori: – Qozog‘iston universitetlarni xalqarolashtirish strategiyasini amalga oshirmoqda, bunda global ta’lim makoniga integratsiya mahalliy oliy ta’lim tizimining raqobatbardoshligini oshiradi va malakali mutaxassislar tayyorlash sifatini oshiradi. Bizda xalqaro universitetlar va xorijiy universitetlarning filiallari mavjud. Qozog‘iston Milliy agrar universiteti negizida Toshkent irrigatsiya va qishloq xo‘jaligini mexanizatsiyalash muhandislari institutining filiali ochilmoqda. Qozog‘iston Fan va oliy ta’lim vazirligi hamda universitetlari Markaziy Osiyoning yagona oliy ta’lim makonini shakllantirish doirasida salmoqli ishlarni amalga oshirmoqda. Markaziy Osiyo doirasida professor-o‘qituvchilar va xodimlarning amaliyot o‘tashi, qo‘shma ilmiy loyihalarni tashkil etishi rejalashtirilgan. Akademik va madaniy tajriba almashish, maqsadida Universitetlar ittifoqi va Markaziy Osiyo davlatlari talabalari ittifoqini tuzish vazifasi qo‘yilgan. Markaziy Osiyo oliy ta’lim xabiga aylanishi shart va lozim. Markaziy Osiyo universitetlari murakkab geosiyosiy vaziyatga qaramay, milliy manfaatlar va o‘ziga xos xususiyatlarni hisobga olgan holda, birdamlik va hamjihatlikni saqlashi zarur, biz xalqlarimiz manfaati va farovonligi yo‘lida olg‘a intilish uchun birga bo‘lishimiz va birgalikda harakat qilishimiz kerak.

2021 yilning 23 iyun Pedagogik innovatsiyalar, kasb-hunar ta’limi boshqaruv hamda pedagog kadrlarni qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish institutida “Professional ta’lim muassasalari boshqaruv va pedagog kadrlarining malakasini oshirishda masofaviy ta’lim resursidan foydalanishni rivojlantirish” mavzusida ("on-line” shaklda) respublika ilmiy-amaliy seminari bo‘lib o‘tdi. Ilmiy-amaliy seminarda institut direktori Xudayberdiev Zayniddin Yavkachevich tomonidan bugungi kunda professional ta’lim muassasalari boshqaruv hamda pedagog kadrlarini malakasini oshirishdagi bir qator yechimini kutib turgan muammo va kamchiliklar haqida gapirib o‘tdi. Mazkur ilmiy-amaliy seminarda professional ta’lim muassasalarida faoliyat olib borayotgan 3500 dan ortiq rahbar va pedagog xodimlar jamoasi ishtirok etdi. Respublikamizdagi boshqa malaka oshirish tizimlaridagi tajribalar bilan o‘rtoqlashish maqsadida Uzbekiston Respublikasi Bosh prokuraturasi Akademiyasi Elektron talim bo‘limi katta prokurori Ibraymov Askar Yesbusinovich, A.Avloniy nomidagi Xalq ta’limi muammolarini o‘rganish va istiqbollarini belgilash ilmiy-tadqiqot instituti direktori Radjiev Ayubxon Baxtiyorxonovich hamda Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining boshqarma boshlig‘i Alijonov O‘tkir Maxamadalievichlar taklif etildi.

Fransiyaning O‘zbekistondagi elchixonasi hamkorligida joriy yilning 21–27-oktabr kunlari Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligining delegatsiyasi Fransiyaning Nissa shahrida xizmat safarida bo‘ldi. Safar davomida Fransiyada yoshlarni kasb-hunarga o‘qitish tizimi hamda bu borada amalga oshirilayotgan tajribalar yaqindan tanishildi. Shuningdek, professional ta’lim muassasalarining fransuz tili fani o‘qituvchilari til bilish ko‘nikmalarini yanada rivojlantirish maqsadida malaka oshirmoqdalar. Shuning bilan birgalikda, tashrif davomida Fransiyaning Nissa universiteti (Université Côte d'Azur), Jak Odiberti Litsei (Lycée Jacques Audiberti), Campus Vert d'Azur umuta’lim maktabida (Campus Vert d'Azur) ikki tomonlama muzokaralar o‘tkazildi. Muzokaralar davomida Fransiyadagi professional ta’lim tizimi, amaldagi ta’lim va almashinuv dasturlari, dual ta’lim, mobillik dasturlari, Fransiya korxonalarida ta’lim olish va amaliyot o‘tash, “Frankofoniya” xalqaro tashkiloti bilan hamkorlik o‘rnatish istiqbollari kabi mavzular qamrab olindi. Uchrashuvlar samarasi o‘laroq, Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi hamda Fransiyaning “Frankofoniya” xalqaro tashkiloti bilan hamkorlik o‘rnatildi. Bunda, kelgusida “Frankofoniya” xalqaro tashkiloti bilan turizm, yengil sanoat, qishloq xo‘jaligi va qurilish kabi yo‘nalishlarda o‘rta bo‘g‘in kadrlar tayyorlash tizimini takomillashtirishda, Fransiyada doimiy ravishda o‘qituvchilar va direktorlar malakasini oshirish hamda o‘quvchilarning amaliyotini tashkil etish kabi yo‘nalishlarda hamkorlikni amalga oshirish bo‘yicha bo‘yicha dastlabki kelishuvlarga erishildi. Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi hamda Fransiyaning “Frankofoniya” xalqaro tashkiloti bilan hamkorlik o‘rnatildi. Bunda “Frankofoniya” xalqaro tashkiloti bilan turizm, yengil sanoat, qishloq xo‘jaligi va qurilish kabi yo‘nalishlarda o‘rta bo‘g‘in kadrlar tayyorlash tizimini takomillashtirishda, Fransiyada doimiy ravishda o‘qituvchilar va direktorlar malakasini oshirish hamda o‘quvchilarning amaliyotini tashkil etish kabi yo‘nalishlarda hamkorlikni amalga oshirish bo‘yicha dastlabki kelishuvlarga erishildi.

Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligida Shveysariya hukumatining “O‘zbekistonda professional ta’lim islohotlarini qo‘llab-quvvatlash” grant loyihasini muhokama qilish maqsadida xalqaro ekspert Andreas Gerris boshchiligidagi Shveysariyaning taraqqiyot va hamkorlik agentligining Markaziy Osiyo bo‘yicha delegatsiyasi bilan uchrashuv bo‘lib o‘tdi. Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirining birinchi o‘rinbosari Komiljon Karimov boshchiligidagi guruh xalqaro ekspert A.Gerris, Shveysariya elchixonasining milliy dasturlar koordinatori D.Abidjanova, loyiha xalqaro menejeri B.Stienxof va loyihaning milliy maslahatchisi doktor F.Rashidovalardan iborat shveysariyalik loyiha guruhini qabul qildi. Uchrashuvda “O‘zbekistonda professional ta’lim islohotlarini qo‘llab-quvvatlash” grant loyihasini amalga oshirish masalalari, xususan, ijrochilar, maqsad va kutilayotgan asosiy natijalar muhokama qilindi. Shuningdek, loyihaning birinchi bosqichi 2021 yil dekabr oyida boshlanishi bildirildi. Tomonlar ushbu loyiha bo‘yicha faol va samaradorligi yuqori bo‘lgan ishlarning birgalikda olib borilishi kutilgan natijalarga erishish imkonini berishini qayd etishdi. Muloqot chog‘ida Andreas Gerris O‘zbekistonda professional ta’lim sohasida ham so‘nggi yillarda amalga oshirilayotgan islohotlarni alohida qayd etdi. Loyihaning umumiy davomiyligi 12 yil bo‘lishi kutilmoqda, bunda loyiha har biri 4 yillik 3 bosqichda amalga oshiriladi. Loyihani amalga oshirish jarayonida quyidagilarga erishish maqsad qilingan: – kasb-hunar ta’limini boshqarish tizimini takomillashtirish; – shaffof ta’lim sifatini ta’minlash va monitoring qilish; – menejment va o‘qituvchilar malakasini xalqaro standartlarga moslashtirish; – kasb-hunar ta’limida tadbirkorlik sub’ektlari va ish beruvchilar bilan hamkorlikni tizimlashtirish. Uchrashuv yakunida ikki tomondan loyihani amalga oshirish bilan bog‘liq barcha masalalarni hal etishda belgilangan yo‘nalishlardagi hamkorlikni yanada kengaytirish bo‘yicha birgalikda ishlashga tayyor ekanliklari bildirildi.

Institutimiz vakillarining ham esdalik nishoni bilan taqdirlanganliklari barchamizni quvontiradi: Xudayberdiyev Zayniddin Yavkachevich — institut direktori; Sharofaddinov Shixnazar Anvarovich — institut direktorining o‘rinbosari; Xakimjonova Hamidaxon Xakimjon qizi — "Ta’limda boshqaruv" kafedrasi katta o‘qituvchisi; Xushmuradov Dadaxon Raimovich — WorldSkills, dual ta’lim va o‘uv amaliyotlarni metodik ta’minlash bo‘limi boshlig‘i; Mazkur mukofotlar mamlakatimizda professional taʼlim tizimida amalga oshirilayotgan islohotlar jarayonida sidqidildan qilingan mehnatlarning eʼtirofi deb bilamiz.