Pedagogik innovatsiyalar institutida Germaniya xalqaro hamkorlik jamiyati (GIZ)ning “O‘zbekiston kasb-hunar ta’limi tizimida islohot va modernizatsiya jarayonini qo‘llab-quvvatlash” loyihasi doirasida jalb qilingan Germaniyalik xalqaro ekspert Yoaxim Lents tomonidan o‘tkazilgan Yashil iqtisodiyot, to‘qimachilik sektoridagi barqarorlik, shuningdek, gender va inklyuziya mavzulari bo’yicha ikki kunlik (2023-yil 2-3-may) trening Respublika hududlaridagi loyihaning 16 hamkor professional ta’lim muassasalarining o’qituvchilari uchun tashkil etildi. ➖Treningning birinchi kuni barqarorlik kontseptsiyasi tarixi, suvni barqaror boshqarish, shuningdek, to'qimachilik sohasida standartlar va sertifikatlashtirish bo'yicha texnik ma'lumotlarga bag'ishlandi. ➖Ikkinchi kuni professional ta’limi muassasalarida yashil mavzularni tez orada o‘qitishga integratsiya qilish maqsadida loyiha g‘oyalari va metodologiyalari bo‘yicha guruhlarda ishladilar.

Keyingi yillarda yurtimizda ilm-fanga munosabat tubdan o‘zgardi. Ta’lim sohasini isloh etish, ilmiy va innovatsion faoliyatni har tomonlama qo‘llab- quvvatlashga qaratilgan islohotlarga keng yo‘l ochildi. Sifatli ta’lim xizmatlari ko‘rsatish, mehnat bozorining zamonaviy ehtiyojlariga mos yuqori malakali kadrlar tayyorlash yangilanishlarning pirovard maqsadiga aylandi. Shu islohotlar jarayonida kasb-hunar ta’limi sohasiga ham zamonaviy tamoyillar olib kirildi. Xalqaro andozalarga mos professional ta’lim tizimi joriy etildi. Xususan, davlatimiz rahbarining 2019 yil 6 sentabrdagi "Professional ta’lim tizimini yanada takomillashtirishga doir qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida"gi farmoni mazkur islohotlarning mustahkam poydevoriga aylandi. Sababi, unga muvofiq, 2020-2021 o‘quv yilidan boshlab O‘zbekistonda Ta’limning xalqaro standart tasniflagichi darajalari bilan uyg‘unlashgan boshlang‘ich, o‘rta va o‘rta maxsus professional ta’lim darajalarini qamrab olgan professional o‘qitish tizimi hamda tabaqalashtirilgan o‘quv dasturlari joriy etiladigan ta’lim muassasalari tashkil qilindi. Mazkur dasturlar asosida tegishli kadrlar tayyorlaydigan o‘quv maskanlari ro‘yxati tasdiqlandi. Shunga hamohang tarzda professional o‘qitish tizimida tegishli ta’lim dasturlari joriy etilgan kasb-hunar maktablari, kollejlar va texnikumlardan iborat professional o‘quv muassasalari tarmog‘i yaratildi. Ayni paytda yurtimizda 339 ta kasb-hunar maktabi, 201 ta kollej, 185 ta texnikum faoliyat yurityapti. Harakatlar strategiyasidagi ijtimoiy sohani rivojlantirishning ustuvor yo‘nalishlarida uzluksiz ta’lim tizimini yanada takomillashtirish, sifatli ta’lim xizmatlari imkoniyatini oshirish, mehnat bozorining zamonaviy ehtiyojlariga mos yuqori malakali kadrlar tayyorlash siyosatini davom ettirish zarurligi qat’iy belgilab berilgan. Zotan, xalqaro mehnat bozori, integratsion jarayonlarning jadallashuvi, raqamlashtirish, sanoatdagi texnologik inqiloblar davri ham aynan shuni talab qilyapti. Zarur malaka va ko‘nikmalarga ega, raqobatbardosh o‘rta bo‘g‘in mutaxassislari xalqaro andozalarga mos, professional ta’lim tizimida tayyorlanadi. Shu ma’noda, Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining Kasb-hunar ta’limi tizimini innovatsion rivojlantirish, pedagog kadrlarning malakasini oshirish va ularni qayta tayyorlash instituti nafaqat ta’lim muassasalari, balki sohada innovatsion muhit, yangi makon yaratish ishlariga izchil kirishgan. Jumladan, tizimdagi rahbar va pedagog xodimlar uchun yangicha mezonlarda o‘quv kurslari tashkil etilyapti. Mazkur o‘quv yilida malaka oshirishning yigirmaga yaqin yangi moduli joriy qilindi. Ikki yuzdan ortiq vizuallashtirilgan va raqamlashtirilgan yangi elektron ta’lim resurslari bazasi yaratildi. Institut ayni paytda kasb-hunar ta’limini innovatsion rivojlantirish hamda rahbar va pedagog kadrlarni qayta tayyorlash, malakasini oshirish yo‘nalishlarida faoliyat olib bormoqda. Tizimni qisqa vaqt oralig‘ida rivojlantirish va jahon standartlariga to‘la moslashtirish maqsadida rivojlangan mamlakatlar hamda xalqaro tashkilotlarning ilg‘or tajribalari o‘rganilyapti. Jarayonda Germaniya, Shveysariya, Janubiy Koreya, Turkiya va Xitoy kabi davlatlar, YuNESKO, Britaniya kengashi, Germaniya xalqaro hamkorlik jamiyati, Osiyo taraqqiyot banki, Yevropa ta’lim fondi, Turkiya hamkorlik agentligi, Xitoyning Universitetlar uyushmasi kabi tashkilotlardan ikki yuzdan ortiq nufuzli ekspertlar jalb etildi. Ulardan zarur tajriba va xulosalar olindi. Belarus Respublikasining Professional ta’lim respublika instituti bilan professional ta’lim sifatini oshirish, milliy malaka tizimini joriy etish va WorldSkills standartlari asosida kadrlar tayyorlash yo‘nalishlarini qamrab olgan hamkorlik memorandumi imzolandi. Davlatimiz rahbari tomonidan xorijiy migrantlarni tayyorlash tizimini takomillashtirish bo‘yicha belgilab berilgan vazifalar doirasida Rossiya xalqlar do‘stligi instituti bilan hamkorlik o‘rnatilib, O‘zbekistonda uning vakolatxonasi ochildi. Bu migrantlarga rus tilida muloqot qilish va rus tilida kasb o‘rgatish imkonini kengaytiradi. Professional ta’lim rivoji sohada mehnat qilayotgan rahbar va pedagog xodimlar malakasini oshirish qay darajada sifatli yo‘lga qo‘yilganiga ham bevosita bog‘liq. Shu ma’noda, Vazirlar Mahkamasining joriy yil 26 fevraldagi "Professional ta’lim muassasalarining boshqaruv hamda pedagog kadrlarini qayta tayyorlash va malakasini oshirish tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qarori bu boradagi mavjud muammo va kamchiliklarni bosqichma-bosqich bartaraf etish, ko‘zlangan maqsadga qisqa vaqt oralig‘ida erishishga xizmat qiladi. Qarorga muvofiq, rahbar va pedagog xodimlar, kasbiy faoliyat natijalari qayd etishning elektron portfoliosi (ta’lim platformasi) tizimi yo‘lga qo‘yildi. Shunga ko‘ra, kasbiy faoliyat natijalari va erishgan yutuqlariga, asosan, rahbarlar hamda pedagog xodimlar muqobil, masofaviy, malaka oshirish ta’lim muassasalari va uyg‘unlashgan holda malaka oshirishga jalb qilinadi. Shuningdek, qarorga asosan, bosh- qaruv va pedagog kadrlarning ilmiy-pedagogik salohiyatidan kelib chiqib, ularning kasbiy ehtiyojini qondirishga yo‘naltirilgan uzluksiz malaka oshirish shakllarini mustaqil tanlash hamda o‘zlashtirish imkoniyati yaratildi. Malaka oshirish o‘quv rejalariga bugungi kun talablaridan kelib chiqqan holda, boshqaruv kadrlarining faoliyatini amalga oshirish uchun zarur yangi modullar kiritilib, asosiy e’tibor amaliyotga qaratildi. O‘quv rejalardagi umumiy soatning kamida yetmish foizi amaliy darslarga ajratilgani shundan dalolat beradi. Institut negizida professional ta’lim tizimini raqamlashtirish laboratoriyasi tashkil etilyapti. Parallel ravishda professional ta’lim tizimining barcha turdagi me’yoriy va metodik mahsulotlarini yaratish, ishlab chiqilgan materiallarni ta’lim platformasida keng muhokamaga qo‘yish va yakuniy xulosalarga asosan tayyorlangan mahsulotlarni tajriba-sinov uchun amaliyotga kiritish bo‘yicha ham sa’y-harakatlar olib borilmoqda. Institut faoliyatida dual ta’lim prinsiplariga asoslangan tizimni joriy etish, professional ta’lim sohasida o‘z-o‘zini moliyalashtirish salohiyatini hosil qilish masalalari alohida o‘rin tutadi. Vazirlar Mahkamasining shu yil 29 martdagi "Professional ta’lim tizimida dual ta’limni tashkil etish chora-tadbirlari haqida"gi qarori bu boradagi ishlarimizni jadallashtiradi. Mamlakatimizda professional ta’lim bo‘yicha yuritilayotgan davlat siyosati ta’limning natijadorligiga qaratilganini sohada xizmat qilayotgan har bir mutaxassis yaxshi anglaydi. Zero, amalga oshirilayotgan bu islohotlar eskicha yondashuvlardan voz kechib, kadrlar tayyorlash jarayoniga innovatsion ta’lim texnologiyalarini jadal sur’atda tatbiq etishni nazarda tutadi. Muassasamiz ham aynan mazkur talablardan kelib chiqqan holda, faoliyatini yanada jadal, yangiliklarga tashnalik ruhida davom ettiradi. Xorijiy tajribalar asosida pedagog xodimlarning malaka oshirishga, zarur bilim yoki ma’lumotlarga mavjud ehtiyojini aniqlash va qondirish, ularni malaka oshirish kurslariga jalb etishning yangi mexanizm va metodik ta’minotini yaratish biz uchun hamisha dolzarb vazifa bo‘lib qoladi.

Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi huzuridagi Professional ta’limni rivojlantirish instituti direktori Zayniddin Xudayberdiyev Toshkent shahridagi Gyote-Instituti direktori Maren Niemeyer bilan uchrashdi. Tomonlar О‘zbekiston Respublikasi professional ta’lim muassasalarida nemis tilini о‘qitishni takomillashtirish masalalarini muhokama qildilar. Uchrashuv yakunida Professional ta’limni rivojlantirish instituti va Toshkent shahridagi Gyote-Instituti о‘rtasida anglashuv memorandumi imzolandi. Hujjatda nemis tili о‘qituvchilarining lingvistik va metodik malakalarini oshirish, ta’lim muassasalari kutubxonalarini kitoblar va darsliklar, о‘qituvchilarni о‘quv materiallari bilan ta’minlash, о‘qituvchilarni stajirovkalarga jalb etish, ularga pedagogik maslahatlar berish va boshqa о‘quv tadbirlarni amalga oshirish kо‘zda tutilgan.

“Qayta tayyorlash va malaka oshirish tizimini takomillashtirishning ilmiy-tashkiliy omillari” mavzusida respublika ilmiy-amaliy seminarining PRESS-RELIZI О‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2021 yil 26 fevraldagi “Professional ta’lim tizimi boshqaruv hamda pedagog kadrlarini qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish tizimini tubdan takomillashtirish tо‘g‘risida”gi 106-son qarorida belgilangan vazifalarga muvofiq 2021 yil 12 oktabr kuni Pedagogik innovatsiyalar, kasb-hunar ta’limi boshqaruv hamda pedagog kadrlarni qayta tayyorlash va ularni malakasini oshirish instituti tomonidan “Qayta tayyorlash va malaka oshirish tizimini takomillashtirishning ilmiy-tashkiliy asoslari” mavzusidagi ilmiy – amaliy seminari “on-line” shaklda о‘tkazilishi rejalashtirilgan. Mazkur Anjumanda professional ta’lim tizimidagi islohotlarning borishi, sohadagi xorijiy davlatlar tajribasi, malaka oshirishda ta’lim sifatini ta’minlash kabi dolzarb mavzular bо‘yicha ma’ruzalar qilinishi belgilangan. Anjuman yakunida professional ta’lim muassasalarining boshqaruv hamda pedagog kadrlarini «Hayot davomida ta’lim olish» tamoyili asosida uzluksiz qayta tayyorlash va malakasini oshirish borasidagi amalga oshirilayotgan ishlarga fan va ishlab chiqarish sohasidagi oxirgi natijalarni joriy qilish bо‘yicha yangi tajribalarga erishilishi kutiladi. Ushbu ilmiy-amaliy seminarda ishtirok etish uchun tasarrufida professional ta’lim muassasalari bо‘lgan 30 ta vazirlik, idora va tashkilotlar vakillari, professional ta’lim tizimining boshqaruv va pedagog kadrlarini qayta tayyorlash va malakasini oshirishga ixtisoslashgan 41 ta oliy ta’lim muassasalari xodimlari, Pedagogik innovatsiyalar instituti rahbarlari va professor-о‘qituvchilari, Kasbiy ta’limni rivojlantirish va muvofiqlashtirish hududiy boshqarmalar rahbarlari va metodistlari, barcha (750 ta) professional ta’lim muassasalarining boshqaruv va pedagog xodimlari taklif etilgan. Qayta tayyorlash va malaka oshirish tizimini takomillashtirishning ilmiy-tashkiliy asoslarini amaliy va nazariy jihatlarini keng yoritish maqsadida ilmiy-amaliy seminarga taqdim etilgan maqolalar tо‘plamini chop etish rejalashtirilgan. Anjumanga ishtirok etish bо‘yicha murojaatlar, savollar, takliflar bilan (71) 246-92-27, (99) 394-30-43 raqamli telefonlar orqali muloqot qilish mumkin. Mas’ul shaxs: Usanov Shamsiddin Hamidovich, Pedagogik innovatsiyalar instituti, Malaka oshirish va qayta tayyorlash jarayonini о‘quv-metodik ta’minlash boshqarmasi bosh mutaxassisi. “Qayta tayyorlash va malaka oshirish tizimini takomillashtirishning ilmiy-tashkiliy omillari” mavzusida respublika ilmiy-amaliy seminarining dasturi: 11:00-11:10 - Xudayberdiyev Zayniddin Yavkachevich, - Pedagogik innovatsiyalar instituti direktori, i.f.d., professor. Kirish sо‘zi. 11:10-11:20 - Esanboboyev Faxriddin Toshtemirovich, Oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi, boshqarma boshligi. Mavzu: Malaka oshirish va qayta tayyorlashning dolzarb ilmiy masalalari. 11:20-11:30 - Shoymardonov Tо‘ymurod Turdaliyevich, Oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi huzuridagi Oliy ta’lim tizimi pedagog va rahbar kadrlarini qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirishni tashkil etish bosh ilmiy-metodik markazi direktori. 11:30-11:40 - Shasalimov Jamalxon Shasidikovich, Pedagogik innovatsiyalar instituti, Personal boshqaruv kafedrasi mudiri. Mavzu: Malaka oshirishning samarali modellarini izlashning umumiy tendensiyalari (Yevropa davlatlarida pedagog kadrlar malakasini oshirish va qayta tayyorlash jarayoni tahlili asosida). 11:40-11:50 - Mamarasulov Fazliddin Umarovich, Pedagogik innovatsiyalar instituti, “Ta’limda boshqaruv” kafedrasi mudiri. Mavzu: Pedagog kadrlarni malakasini oshirish va qayta tayyorlashda chet el tajribalari (AQSH, Kanada, Turkiya, Xitoy, Yaponiya, Janubiy Koreya, Singapur va Malayziya misolida). 11:50-12:00 - Axunjonov Alisher Toshtemirovich, Pedagogik innovatsiyalar instituti, “Innovatsion ta’lim texnologiyalari” kafedrasi katta о‘qituvchisi. Mavzu: Pedagog kadrlarni malakasini oshirish va qayta tayyorlashda chet el tajribalari (Finlyandiya, Fransiya, Daniya, Italiya, Rossiya, Qozog‘iston, Shvetsiya va Norvegiya misolida). 12:00-12:10 - Kurbanov Shavkat Ergashevich, Pedagogik innovatsiyalar instituti, Innovatsion loyihalar, fan va ta’lim texnologiyalari transferi bо‘limi boshlig‘i. Mavzu: Malaka oshirish ta’lim tizimidagi islohotlar: innovatsion g‘oyalar. 12:10-12:25 - Jalalov Anvar Qodirovich, - Pedagogik innovatsiyalar instituti direktorining о‘rinbosari. Mavzu: Qayta tayyorlash va malaka oshirish tizimini takomillashtirishning dolzarb muammolari. 12:25-12:40 - Munozara (A.Avloniy nomidagi Xalq ta’limi muammolarini о‘rganish va istiqbollarini belgilash ilmiy-tadqiqot instituti, Uzbekiston Respublikasi Bosh prokuraturasi Akademiyasi Elektron ta’lim bulimi, Ichki ishlar vazirligi Malaka oshirish instituti va boshqalar). 12:40-12:50 - Xudayberdiyev Zayniddin Yavkachevich, - Pedagogik innovatsiyalar instituti direktori, i.f.d., professor. Seminarning yopilishi.

Avgust seminari yalpi majlisini Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirining birinchi o‘rinbosari K.Karimov kirish so‘zi bilan ochib berib, professional ta’lim tizimida erishilgan yutuqlar hamda professional ta’limni rivojlantirish bo‘yicha kelgusida har bir rahbarlar belgilab olishi lozim bo‘lgan ustuvor vazifalar haqida to‘xtalib o‘tildi. Avgust seminarlarida professional ta’lim muassasalari rahbarlari va pedagogik kadrlarga ta’lim tizimi bo‘yicha amalga oshirilayotgan ishlar, yangi ishlab chiqilgan o‘quv-me’yoriy hujjatlarni mazmun mohiyatini tushuntirish, ilg‘or xorijiy tajribalar asosida o‘qitish usullarini joriy etish bo‘yicha tajriba almashilishi maqsad qilib qo‘yilgan. Avgust seminarlari ta’lim sohalar bo‘yicha 19 ta sho‘balari joriy yilning 28 avgustiga qadar davom etib barcha o‘qituvchi va ishlab chiqirish ustalari qamrab olinadi.