O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.Mirziyoev rahbarligida 2024 yil 5 fevral kuni “Ta’lim, sog‘liqni saqlash, raqamlashtirish, madaniyat va sport yo‘nalishlari bo‘yicha 2024 yilgi ustuvor vazifalar to‘g‘risida”gi kengay tirilgan tarzda o‘tkazilgan videoselektorda hamda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2023 yil 7 dekabrdagi “Professional ta’limda kredit-modul tizimini joriy etish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi 648-son qarorida texnikumlarda kredit modul tizimi joriy etilishi belgilab berilgan. Shu maqsadda, joriy yilning 1-4 aprel kunlari “Texnikumlarda kredit-modul tizimi bo‘yicha ta’lim dasturlarini ishlab chiqish” mavzusida 500 dan ortiq OTMlari professor-o‘qituvchilari hamda texnikumlarda faoliyat olib borayotgan pedagoglar uchun “oflayn” shaklda, KHMlari va kolejlarning kasb va mutaxassisliklari bo‘yicha ta’lim dasturlarini takomillashtirish va yangisini ishlab chiqish yuzasidan ish beruvchi korxona va tashkilotlar hamda professional ta’lim muassasalari pedagoglaridan iborat 700 nafardan ortiq Ishchi guruh a’zolari uchun “onlayn” shaklda o‘quv-uslubiy seminar tashkil etilishi rejalashtirilgan. Seminarni o‘tkazishdan maqsad: Umumiy qabul qilingan ta’limning kredit-modul texnologiyasining o‘ziga xos tomonlaridan biri xalqaro umumta’lim standartlariga mos kelishi va ta’lim to‘g‘risidagi hujjatlarni qabul qilish muammolari, jahon tendensiyalarini hisobga olgan universal ta’lim dasturi, akademik erkinlik va o‘quv dasturlari variativligini o‘rganish. Respublika ta’lim muassasalarida o‘qitishning kredit-modul texnologiyasini joriy etish milliy ta’lim tizimini isloh qilishdagi jahon tendensiyalariga asoslanishini seminar a’zolariga yetkazish. Seminarning vazifasi: kredit-modul ta’lim tizimiga o‘tish jarayonining zamonaviy tendensiyalari va mexanizmlarini chuqur o‘rganish, tahlil qilish hamda professional ta’lim tizimi o‘quvchilarining kredit-modul ta’limiga moslashish muammosi hamda uslubiy asoslarini o‘rganish natijasida professional ta’lim tizimida 90 dan ortiq kasb va mutaxassisliklar bo‘yicha kredit-modulli ta’lim dasturlarini ishlab chiqishdan iborat. Yetarli “kredit” to‘plagan bitiruvchilarga o‘zlashtirish ko‘rsatkichlariga ko‘ra “2+2” yoki “2+3” dasturlari asosida oliy ta’lim muassasalarining ikkinchi yoki uchinchi kurslarida to‘plangan kreditlar tan olingan holda ta’limni davom ettirish imkoniyatini yaratiladi.

Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligida Shveysariya hukumatining “O‘zbekistonda professional ta’lim islohotlarini qo‘llab-quvvatlash” grant loyihasini muhokama qilish maqsadida xalqaro ekspert Andreas Gerris boshchiligidagi Shveysariyaning taraqqiyot va hamkorlik agentligining Markaziy Osiyo bo‘yicha delegatsiyasi bilan uchrashuv bo‘lib o‘tdi. Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirining birinchi o‘rinbosari Komiljon Karimov boshchiligidagi guruh xalqaro ekspert A.Gerris, Shveysariya elchixonasining milliy dasturlar koordinatori D.Abidjanova, loyiha xalqaro menejeri B.Stienxof va loyihaning milliy maslahatchisi doktor F.Rashidovalardan iborat shveysariyalik loyiha guruhini qabul qildi. Uchrashuvda “O‘zbekistonda professional ta’lim islohotlarini qo‘llab-quvvatlash” grant loyihasini amalga oshirish masalalari, xususan, ijrochilar, maqsad va kutilayotgan asosiy natijalar muhokama qilindi. Shuningdek, loyihaning birinchi bosqichi 2021 yil dekabr oyida boshlanishi bildirildi. Tomonlar ushbu loyiha bo‘yicha faol va samaradorligi yuqori bo‘lgan ishlarning birgalikda olib borilishi kutilgan natijalarga erishish imkonini berishini qayd etishdi. Muloqot chog‘ida Andreas Gerris O‘zbekistonda professional ta’lim sohasida ham so‘nggi yillarda amalga oshirilayotgan islohotlarni alohida qayd etdi. Loyihaning umumiy davomiyligi 12 yil bo‘lishi kutilmoqda, bunda loyiha har biri 4 yillik 3 bosqichda amalga oshiriladi. Loyihani amalga oshirish jarayonida quyidagilarga erishish maqsad qilingan: – kasb-hunar ta’limini boshqarish tizimini takomillashtirish; – shaffof ta’lim sifatini ta’minlash va monitoring qilish; – menejment va o‘qituvchilar malakasini xalqaro standartlarga moslashtirish; – kasb-hunar ta’limida tadbirkorlik sub’ektlari va ish beruvchilar bilan hamkorlikni tizimlashtirish. Uchrashuv yakunida ikki tomondan loyihani amalga oshirish bilan bog‘liq barcha masalalarni hal etishda belgilangan yo‘nalishlardagi hamkorlikni yanada kengaytirish bo‘yicha birgalikda ishlashga tayyor ekanliklari bildirildi.

O‘zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi (Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi) Sparkassenstiftung for International Cooperation” tashkiloti 2021 yil noyabr oyidan boshlab bilan “Mas’uliyatli moliya” loyihasi doirasida hamkorlikni boshladi. Xususan, 2021 yil noyabr-dekabr hamda 2022 yil aprel oylarida “Mas’uliyatli moliya” loyihasi doirasida Germaniyalik mutaxassislar ishtirokida tadbirkorlikni tashkil etish va uni boshqarishning reallikka yaqin bo‘lgan “Micro Business o‘yini” simulatsiyasiga bag‘ishlangan seminar o‘tkazilib Toshkent shahri va Samarqand viloyatlaridagi 29 nafar tadbirkorlik fani o‘qituvchilari o‘qitildi hamda ularga trenerlik sertifikatlari berildi. Trenerlik sertifikatiga ega bo‘lgan pedagog kadrlar tomonidan 2021/2022 o‘quv yil davomida Samarqand viloyati va Toshkent shahridagi professional ta’lim muassasalarida “Micro Business o‘yini” bo‘yicha seminarlar 500 nafardan ortiq o‘quvchilarni tadbirkorlikka o‘rgatish va moliyaviy savodxonlikka o‘qitilib, ularga sertifikatlar berildi. 2023 yil 20 fevral – 2 mart kunlari Germaniyalik mutaxassislar tomonidan “Moliyaviy va tadbirkorlik ta’limi sohasida professional ta’lim muassasalari o‘qituvchilari hamda rahbarlarini o‘qitish va malakasini oshirish” loyihasi doirasida 14 nafar hududiy boshqarma mas’ul xodimlari hamda 34 nafar professional ta’lim muassasa o‘qituvchilari moliyaviy savodxonlik va tadbirkorlikka ko‘nikmalariga o‘qitildi. Ushbu loyihani o‘quv kursni muvaffaqiyatli tamomlagan hamda tegishli sertifikatga ega trenerlar tomonidan “Moliyaviy va tadbirkorlik ta’limi sohasida professional ta’lim muassasalari o‘qituvchilari hamda rahbarlarini o‘qitish va malakasini oshirish” loyihasi doirasida professional ta’lim muassasalarining 750 nafar tadbirkorlik va biznes asoslari fani o‘qituvchilari Germaniya metodikalari asosida bosqichma-bosqich moliyaviy savodxonlik va tadbirkorlik ko‘nikmalari bo‘yicha o‘qitiladi. Shuningdek, ushbu loyiha doirasida tadbirkorlikka o‘qitish bo‘yicha o‘quv dasturlarinini Germaniya metodikalari asosida takomillashtiriladi. Germaniyaning “German Sparkassenstiftung for International Cooperation” bilan hamkorlikdagi loyiha doirasida quyidagi masalalarni hal qilish rejalashtirilmoqda: - professional ta’lim muassasalarida foydalaniladigan o‘quv dasturlarni xorijiy tajribalar asosida takomillashtirish; - “Biznes asoslari” va “Biznesni tashkil etish va yuritish” fanlari o‘qituvchilarni xorijiy tajribalar va metodlar asosida o‘qitish; - “Biznes asoslari” va “Biznesni tashkil etish va yuritish” fani o‘qituvchilari malaka oshirish dasturlarini Germaniya tajribasi asosida takomillashtirish va Pedagogik innovatsiyalar instituti ta’lim jarayoniga joriy etish; - o‘qituvchilarni tizimli ravishda biznes ko‘nikmalarning yangi modullari bilan malakasini oshirib borishni shu jumladan Germaniyada tashkil etish; - o‘quvchilar uchun biznes yuritish bo‘yicha mobil ilovalar ishlab chiqish va o‘quvchilar o‘rtasida turli musobaqalar tashkil qilish; - “Biznes asoslari” va “Biznesni tashkil etish va yuritish” fani bo‘yicha takomillashtirilgan yangi materiallar bilan barcha professional ta’lim muassasalarini ta’minlash; - tadbirkorlikka o‘qitishni o‘quvchilar uchun qiziqarli va biznes simulyatsiyaga asoslangan metodikkalar orqali tashkil etish; - tadbirkorlikka o‘qitishda bank va professional ta’lim muassasasi hamkorligi yo‘lga qo‘yish; - loyiha doirasida tegishli dasturlarni muvaffaqiyatli tamomlagan o‘quvchilarga sertifikat berish va ularni shu asosidan bankdan kredit olishini tashkil qilish; - Germaniya tajribasi asosida tayyorlangan o‘qituvchilar yordamida professional ta’lim muassasalarida aholi uchun tadbirkorlikka o‘rgatishga mo‘ljallangan qisqa muddatli pullik kurslarni tashkil etish. Ma’lumot o‘rnida: “German Sparkassenstiftung for International Cooperation” tashkiloti Germaniyaning barcha omonat kassalarining (“Sparkassen”) rivojlanish loyihalarini amalga oshiruvchi fond hisoblanadi. Tashkilotning asosiy vazifasi – muvaffaqiyatli “Sparkassen” modelini butun dunyo va turli mintaqalarda tarqatishdan iborat o‘lib, rivojlanayotgan mamlakatlar va rivojlanayotgan mehnat bozorlarida aholiga moliyaviy xizmatlardan foydalanish imkoniyatini berish orqali fond ularni qashshoqlikdan yaxshiroq darajaga olib chiqish uchun imkoniyatlar yaratishga intiladi. 200 yildan ziyod vaqt mobaynida “German Sparkassenstiftung” aholining barcha guruhlarini moliyaviy jalb qilish, agar u samarali va professional tarzda tashkil etilsa, muvaffaqiyatli va barqaror ravishda amalga oshirilishi mumkinligini aniq ko‘rsatib bermoqda. “German Sparkassenstiftung” ushbu asosiy muvaffaqiyat omillarini loyihalar amalga oshirilayotgan tegishli mamlakatlardagi sheriklariga o‘tkazadi. Shu vaqt ichida “German Sparkassenstiftung” jamg‘armasi dunyoning 80 mamlakatida 200 dan ortiq uzoq muddatli loyihalarni amalga oshirdi.

Pedagogik innovatsiyalar instituti va Leypsig kasbiy ta’lim va malaka oshirish markazi (Zentrum für Aus-und Weiterbildung Leipzig GmbH) orasida 2023-yil 6-mart kuni professional ta’lim sohasida hamkorlik to‘g‘risida Memorandum imzolangan 2023-yil 8-iyun kuni onlayn tarzda Pedagogik innovatsiyalar instituti va ZAW Leipzig GmbH rahbarlari va mutaxassislari orasida bo‘lib o‘tgan uchrashuvda ZAW Leipzig GmbH tomonidan taklif etilgan Memorandum bandlarini amalga oshirishga mo‘ljallangan uch bosqichli Pilot loyiha va uning ijrosi bo‘yicha Yo‘l xaritasi loyihasi muhokama etildi. Uchrashuvda professional ta’lim sohasidagi hamkorlikni tashkil etishning turli jihatlari, istiqbollari va imkoniyatlari, Germaniyaning dual ta’lim tizimi tajribasiga asoslangan holda mutaxassislarni tayyorlash bo‘yicha Pilot loyihani birgalikda amalga oshirish uchun tomonlarning mavjud salohiyatini birlashtirish masalalari muhokama etildi.

Toʻqimachilik sanoatining 6 ta kasbi boʻyicha asosiy kasbiy taʼlim dasturlari taqdimoti. Gopa konsalting kompaniyasi tomonidan amalga oshirilayotgan GIZ loyihasining tarkibiy qismlari o‘tgan yilning iyul oyida boshlangan bo‘lib, dastavval, birinchi komponent mutaxassislari tomonidan to‘qimachilik sanoatida mehnat bozorida talabgir bo‘lgan 6 ta kasb uchun 3- va 4- malaka darajasi bo‘yicha professional standartlar ishlab chiqildi. Bular tikuvchi, ip yigiruvchi, tikuvchilikda andozalar tayyorlovchi, elektron texnika asboblarini sozlovchi, to‘qimachilik korxonalari qurilmalari montajchisi, to‘qimachilik sohasida texnik-texnolog kasblaridan iborat. 2023-yil 4-iyul kuni Toshkent shahrida loyiha doirasida to‘qimachilik sanoatining ushbu 6 ta kasbi uchun ikkinchi komponent bo‘yicha kasbiy standartlar asosida ishlab chiqilgan asosiy kasbiy ta’lim dasturlarining taqdimoti bo‘lib o‘tdi. Shuni qayd etish joizki, Oʻzbekistonda dual taʼlim va kadrlar tayyorlashga moʻljallangan kasbiy taʼlim dasturlari ilk bora taqdim etilmoqda. Tadbirda Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi, Pedagogik innovatsiyalar instituti, “O‘zto‘qimachiliksanoat” uyushmasi, to‘qimachilik korxonalarining kasbiy malaka bo‘yicha tarmoq kengashlari, ish beruvchi korxonalar vakillari, ekspertlar va boshqa mahalliy muassasalar mutaxassislari ishtirok etishdi. Ishlab chiqilgan asosiy kasbiy ta’lim dasturlari mualliflari Toshkent toʻqimachilik va yengil sanoat instituti dotsentlari va Pedagogik innovatsiyalar instituti metodistlaridan iborat. Ma’lumot uchun: Loyihaning ushbu komponentlari professional taʼlim tizimini modernizatsiya qilish orqali toʻqimachilik sanoatini Oʻzbekiston iqtisodiyotining eng dinamik tarmoqlaridan biriga aylantirishni qoʻllab-quvvatlashga qaratilgan. Loyiha, shuningdek, to‘qimachilik sanoatida yosh mutaxassislarni o‘qitish, shu orqali yosh mutaxassislarni ish bilan ta’minlash va ularning kelgusi yillarda barqaror daromad olishiga hissa qo‘shadi.